Advies Landsadvocaat over informele scholing
24 januari 2023
Geschreven door: mr. J.S. Buiting
Minister Wiersma heeft advies gevraagd aan de Landsadvocaat over de juridische mogelijkheden om jongeren te beschermen tegen informele onderwijsinstellingen die hen vervreemden van de samenleving en polarisatie aanwakkeren. Aanleiding hiervoor lijken voornamelijk moskeescholen te zijn die weekendonderwijs aanbieden.
De Landadvocaat constateert in zijn advies in het kort het volgende:
Begrip informele scholing: er is geen definitie van informele scholing. Duidelijk is wel dat het buiten de reikwijdte van het reguliere onderwijs valt, geen bijles of huiswerkbegeleiding betreft en dat dit voornamelijk in het weekend plaatsvindt.
Juridisch kader: op informele scholing zijn de huidige onderwijswetten niet van toepassing, ook is de Inspectie daarom niet bevoegd toezicht te houden. Het beperken van informeel onderwijs raakt aan een groot aantal grondrechten, zoals de vrijheid van en het recht op onderwijs, vrijheid van vereniging en de vrijheid van godsdienst.
Huidige mogelijkheden om ongewenste informele scholing tegen te gaan: op grond van de huidige wetgeving is het reeds mogelijk voor onder meer de politie en de burgemeester om in te grijpen bij informele onderwijsinstellingen. Strafvervolging is bijvoorbeeld mogelijk als het gaat om antidemocratische, anti-integratieve of antirechtsstatelijke scholing. Evenwel zal de rechter zich terughoudend opstellen omdat ook aan docenten van informele onderwijsinstellingen vrijheid van meningsuiting toekomt.
Nieuwe norm: er kan een nieuwe norm voor informele scholing geïntroduceerd worden waarmee de Inspectie toezicht zou kunnen gaan houden op deze onderwijsinstellingen. Deze norm zou kunnen zien op het bevorderen van burgerschap of juist op het tegengaan van bijvoorbeeld antidemocratische uitingen. Wel wijst de Landsadvocaat er op dat allereerst afgebakend zou moeten worden op welke onderwijsinstellingen deze norm van toepassing zou moeten zijn, daarbij mag geen ongerechtvaardigd onderscheid gemaakt worden.
In zijn brief Vrij en veilig onderwijs heeft minister Wiersma aangegeven de komende tijd te gaan werken aan de uitwerking van nieuwe wetgeving over informele scholing. De Inspectie moet namelijk de mogelijkheid krijgen om signalen over antidemocratisch, antirechtstatelijk of anti-integratief onderwijs te onderzoeken. Ook zou er een meldplicht voor ouders, leerlingen en leraren moeten komen die zich zorgen maken over informeel onderwijs én zouden medewerkers van informele onderwijsinstelling over een verklaring omtrent gedrag moeten beschikken. Uit de brief wordt niet duidelijk aan welke nieuwe norm informele onderwijsinstellingen zich in de toekomst moeten gaan houden.
Meer lezen:
