Jurisprudentie: procesbelang bij vrijstellingen

8 oktober 2024
Geschreven door: mr. J.S. Buiting

Onlangs moest de Afdeling beoordelen of een student nog procesbelang had bij zijn zaak over een extra kans om aan een tentamen deel te nemen (ABRvS 18 september 2024, ECLI:NL:RVS:2024:3749). Als de Afdeling oordeelt dat de student geen procesbelang meer heeft, dan wordt zijn beroep niet ontvankelijk verklaard.

De zaak in het kort
Een student stelt dat hij door onduidelijkheid over de locatie van het tentamen, te laat aankwam bij de tentamenlocatie. Na een discussie met een van de surveillanten mocht hij toch deelnemen aan het tentamen, maar had hij niet genoeg tijd om het tentamen af te ronden. De student heeft daarom een verzoek bij de examencommissie ingediend om een nieuwe kans te krijgen om het tentamen af te leggen. Dit verzoek werd afgewezen; de student stond niet langer ingeschreven bij de opleiding en zou dus geen belang meer hebben bij de extra kans.

Het oordeel van de Afdeling
De Afdeling oordeelt dat de bestuursrechter enkel een inhoudelijke beoordeling in een zaak hoeft te geven indien de student procesbelang heeft bij dit oordeel. Procesbelang houdt in dat de student in kwestie nog belang heeft bij de uitkomst van de procedure. Kan de student dus nog het doel bereiken waarvoor hij de zaak is begonnen? In beginsel heeft een student procesbelang, dit is pas anders als vast is komen te staan dat zijn procesbelang is komen te vervallen of in het geheel ontbreekt. In deze zaak is de student door het beëindigen van zijn inschrijving in de positie gekomen dat hij geen tentamens meer kan afleggen, hij heeft dan ook geen belang meer bij de extra tentamenkans waarvoor hij de procedure heeft gestart. Dit is niet anders als de student zich weer opnieuw inschrijft bij de opleiding. Bij de aanvang van het nieuwe studiejaar heeft hij namelijk weer recht op twee nieuwe tentamenkansen.

Beschouwing
Deze uitspraak onderstreept dat procesbelang in onderwijszaken nauw samenhangt met de actuele inschrijvingsstatus van de student. Dit is voor instellingen zowel bij interne bezwaar en beroepszaken als bij externe beroepszaken bij de Afdeling van belang. Zonder procesbelang kan het beroep van de student immers niet ontvankelijk worden verklaard.